دستگاه پاستوریزه شیر

حتماً با واژه پاستوریزه کردن شیر آشنا هستید و می دانید این کار چه فوایدی داشته و به چه منظوری انجام می شود. در گذشته جهت پاستوریزه کردن شیر، آن را مستقیماً روی حرارت قرار می دادند تا به دمای جوش می رسید. اما با این روش، مقدار زیادی از مواد مغذی شیر از بین می رفت و نیز اغلب به علت سر رفتن شیر، مقدار زیادی از آن اتلاف می شد. امروزه جهت پاستوریزه کردن شیر و فرآورده های لبنی، از دستگاه پاستوریزه شیر استفاده می شود که احتمال سر رفتن شیر با آن وجود ندارد و نیز با این دستگاه، شیر در کمترین زمان به دمای جوش می رسد.

با این دستگاه، تمامی میکروب ها و باکتری موجود در شیر از بین می روند و می توان از آن، در مدت زمان طولانی تری استفاده کرد. در این متن، در مورد دستگاه پاستوریزه شیر و قطعات سازنده آن بحث خواهیم کرد و نیز عملکرد آن را شرح داده و مزایا و ویژگی های اصلی آن را ارزیابی می کنیم. اما دستگاه پاستوریزه شیر چیست؟ در ادامه دستگاه پاستوریزه شیر را بصورت واضح تعریف کرده ایم :

تعریف دستگاه پاستوریزه شیر :

 دستگاه پاستوریزه شیر، تجهیزی جهت نابودی باکتری های مضر و تمامی  عوامل بیماری زا از شیر بوده که توسط آن می توان، شیر را 72 الی 75 درجه سانتی گراد جوشاند. این دستگاه نقش تاثیرگذاری در افزایش سطح ماندگاری شیر داشته و از آنجایی که حرارت را به صورت غیرمستقیم به محصول منتقل می کند، فرآیند پاستوریزاسیون با حفظ کیفیت اولیه شیر اجرا می شود. این دستگاه در ظرفیت های متعدد طراحی شده و می توان از آن، در صنایع مختلف استفاده کرد. این دستگاه فقط مختص شیر نیست، بلکه برای پاستوریزاسیون سایر فرآورده های لبنی و مایعات نیز استفاده می شود.

این دستگاه را می توان در دو حالت پلیتی و لوله ای طراحی کرد. دستگاه پاستوریزه شیر حالت دوجداره دارد که آبگرم در بین جداره های آن به جریان درآمده و سبب گرم شدن بدنه می گردد. این دستگاه را می توان بعنوان خطوط تولید شیر و فرآورده های لبنیاتی استفاده کرد، البته در این صورت باید از سیستم تامین حرارت از جمله پکیج گرمایشی و سیستم خنک کننده از جمله کولینگ تاور استفاده کرد. پکیج، آبگرم مورد نیاز را تامین می کند و کولینگ تاور، تامین کننده آب سرد است. 

بررسی قطعات سازنده دستگاه پاستوریزه شیر :

دستگاه پاستوریزه شیر همانند هر دستگاه دیگری، از بخش های مختلفی تشکیل شده که نیاز است در این بخش، آنها را با هم بررسی کنیم.

الکتروموتور و همزن

در ساخت دستگاه پاستوریزه شیر از الکتروموتور و همزن نیز استفاده شده که در بالای مخزن واقع شده اند. الکتروموتور با تامین نیروی الکتریکی، سبب به حرکت درآمدن همزن می شود. به همین دلیل شیر در حین به جوش آمدن، توسط همزن به جریان درآمده و ته نمی گیرد.

صفحات پلیت

صفحات پلیت از قطعات اصلی دستگاه پاستوریزه شیر هستند که شیر یا سایر مواد لبنی با دمای معین، در بین آنها به جریان در می آید. صفحات پلیت، حالت فلزی دارند و به صورت منظم پشت سر هم تعبیه شده اند. این صفحات با استانداردهای روز مطابقت دارند و جنس آنها از استیل نگیر است. از سوی دیگر بدون تماس مستقیم با شیر، سبب خنک شدن آن می شوند.

شاسی

در حالت کلی مقاومت و استحکام یک دستگاه به شاسی آن بستگی دارد؛ زیرا تمامی قطعات دستگاه و مخزن روی آن پیاده شده اند. به همین دلیل بهتر است با متریالی مناسب و بادوام طراحی شود تا در برابر وزن دستگاه، مقاومت لازم را داشته باشد.

دستگاه پاستوریزاسیون شیر چه دستگاه های جانبی دارد ؟

در کنار دستگاه پاستوریزه شیر می توان از دستگاه های جانبی نیز استفاده کرد تا حالت خط تولید را داشته باشد. این دستگاه ها می توانند شامل کولینک تاور و پکیج حرارتی باشند. در ادامه این دستگاه را ارزیابی می کنیم:

نکات قابل توجه در مورد دستگاه پاستوریزه شیر

• برخی از پاستوریزاتورها به دبی سنج یا فلومتر مغناطیسی مجهز هستند که وظیفه اندازه گیری جریان را بر عهده دارند. فلومتر لوله ای کوتاه می باشد که طول آن حدوداً 25 سانتی متر بوده و توسط محفظه ای پوشش داده شده است. در درون دبی سنج، کویل های هست که سبب ایجاد میدان مغناطیسی نمی شوند. بنابراین با عبور شیر از یک میدان مغناطیسی، ولتاژ القا می شود.
• دستگاه پاستوریزه شیر، کاربری راحتی داشته و جنس تمامی بخش هایی از آن که مستقیماً با شیر در تماسند از استیل است.
• در بخش کنترل پنل این دستگاه از نمایشگری استفاده شده که میزان دمای داخلی دستگاه، بر روی آن رویت می گردد.
• این دستگاه مهمترین دستگاهیست که می توان از آن در خط تولید شیر و فرآورده های لبنی استفاده کرد؛ چرا که وجود آن سبب می شود شیر بدون آلایندگی و میکروب، به مرحله بعد منتقل شود.
• زمان و درجه حرارتی پاستوریزه کرده شیر اهمیت زیادی دارد و این کار باید با دقت انجام شود. معمولاً دمای ایده آل برای پاستوریزاسیون شیر،  72تا 75 درجه سانتی گراد بوده که این پروسه در مدت زمان 15 الی 20 ثانیه (برحسب شرایط و ویژگی های دستگاه) اجرا می شود.

چگونگی کارکرد دستگاه پاستوریزه شیر

قبل از خرید باید اطلاع یابیم که دستگاه برحسب چه مکانیسمی عمل می کند، به همین دلیل در این بخش عملکرد دستگاه پاستوریزه شیر را بررسی خواهیم داشت. قبل از هر کاری باید پاستوریزاتور را در مکان مورد نظر قرار داد و شرایط لازم جهت تامین گرمایش را فراهم کرد (البته تنظیمات دمایی و … فراموش نشود). برای این کار، کافیست دستگاه را از طریق لوله ها یا اتصالات، به پکیج گرمایشی یا دیگ بخار وصل نمود. حالا می توان مقدار معینی از شیر خام که دمای پایینی دارد را داخل دستگاه ریخت.

بعد از اینکه آبگرم تامین شد، مخزن داغ شده و محتوای داخلی آن به صورت غیرمستقیم مورد حرارت قرار می گیرد. زمانی که به دمای 72 الی 75 درجه سانتی گراد رسید، می توان دستگاه را به کولینگ تاور وصل کرد تا آب داغ بین جداره ها را سرد کند. زمانی که دستگاه سرد شد، شیر داخلی مخزن نیز حرارت خود را از دست داده و سرد خواهد شد. بدین ترتیب شیر پاستوریزه شده و تمامی میکروارگانیسم ها و عوامل بیمارزا در آن از بین می روند، در این مرحله می توان شیر را از دستگاه خارج و آن را برای بسته بندی آماده کرد.  

کاربرد دستگاه پاستوریزه شیر

استفاده و راه اندازی سیستم پاستوریزه، در تمامی صنایعی که نیاز به تولید محصولات لبنیاتی بهداشتی دارند و می خواهند تمامی میکروب های موجود در شیر و … از بین رفته و محصول ماندگاری بیشتری داشته باشد الزامیست. در ذیل برخی از این صنایع و ارگان ها آورده شده است:

• دامداری ها و دامپروری ها
• کارگاه ها تولید شیر و فرآورده لبنیاتی
• کارخانه های محصولات لبنی از جمله شیر، پنیر، خامه، سس و …
• فروشگاه ها و مغازه های لبنیاتی
• صنایع تولید انواع نوشیدنی
• و سایر صنایع مرتبط

عوامل تعیین قیمت دستگاه پاستوریزه شیر :

✦ ظرفیت / ظرفیت این پاستوریزاتورها برحسب لیتر محاسبه می شود و ظرفیت های بالا، قیمت بالاتری نیز دارند. مثلاً قیمت دستگاه پاستوریزه شیر 500 لیتر، گران تر از نوع 100 لیتر یا 200 لیتر است. در واقع قدرت الکتروموتور و اندازه مخازن، بر اساس ظرفیت دستگاه تعیین می گردند و این عوامل، از دلایلی هستند که قیمت ظرفیت های بالا را از قیمت ظرفیت های پایین متمایز نموده است.

✦ جنس مخزن و بدنه / از دیگر پارامترهای موثر روی قیمت دستگاه پاستوریزه شیر، جنس بدنه و مخزن است. به طبع، قیمت دستگاهی که جنس مرغوبی دارد، نسبت به دستگاه هایی با جنس نامرغوب، متفاوت تر است. اغلب مشتریان این دستگاه را با جنس استیل می پسندند؛ زیرا شستشوی آن آسان تر بوده و طول عمر بالایی دارد.

✦ کیفیت قطعات / کیفیت قطعات، اصلی ترین پارامتر تاثیرگذار در قیمت این دستگاه ها است. زیرا هزینه ساخت پاستوریزاتورهایی با قطعات درجه یک، بیشتر از دستگاه هاییست که با قطعات درجه دو یا درجه سه تولید می شوند.

✦ سرعت / دستگاه هایی که اصولی و بصورت استاندارد طراحی شده اند، سرعت کار بالایی دارند؛ به همین دلیل می توان گفت: سرعت عمل بالای دستگاه پاستوریزه شیر، از دیگر عواملی است که رابطه مستقیمی روی قیمت آن دارد.

✦ کنترلگر / شاید فکر کنید کنترلگر دستگاه پاستوریزه شیر، هیچ تاثیری روی قیمت آن ندارد؛ اما اینطور نیست. این دستگاه با کنترلگر دستی و اتوماتیک قابل ساخت است که در نوع اتوماتیک، عملیات حرارت دهی، تنظیم دما و … به صورت خودکار و بدون دخالت دست اجرا می شود، اما نوع دستی از این امکان برخوردار نیست و تنظیمات لازم را باید به صورت دستی اعمال کرد. به همین دلیل دستگاه های پاستوریزه ای که با کنترلگر اتوماتیک طراحی شده اند، گران قیمت تر از نوع دستی هستند.

سایر فاکتورهای موثر در قیمت دستگاه پاستوریزه شیر

علاوه بر موارد فوق، عوامل دیگری نیز وجود دارد که در تعیین قیمت این دستگاه نقش دارند. مثلاً نرخ بازار ارز، تکنولوژی کاربردی، برند محصول و شرکت سازنده. پس برای استعلام قیمت این محصول، ابتدا باید تمامی این معیارها را بسنجید و دستگاه مورد نظر خود را انتخاب کنید. سپس با واحد فروش این شرکت تماس بگیرید تا قیمت دقیق محصول را استعلام کنند.

در واقع نوع دستگاه پاستوریزه نیز تعیین کننده قیمت آن است، مثلاً دستگاه پاستوریزه شیر خانگی و دستگاه پاستوریزه کوچک، ارزان تر از دستگاه پاستوریزه شیر صنعتی هستند. در بیشتر مکان ها به فروش دستگاه پاستوریزه شیر دست دوم می پردازند، بنابراین اگر قصدتان خرید دستگاه دست دوم است، از فردی متخصص کمک بگیرید تا مشخصات فنی دستگاه را بررسی کند و از سالم یا ناسالم بودن آن مطمئن شوید.

خرید دستگاه پاستوریزه شیر

همه ما در زندگی تجربه یک خرید ناموفق را داشته ایم که بعدها احساس کنیم اشتباهی انتخاب کردیم و پشیمان شویم. از آنجایی که وضعیت اقتصادی ما آنچنان خوب نیست، باید هزینه های خود را مدیریت کنیم. به همین دلیل اکیداً توصیه می کنم این بخش را مطالعه کنید تا دستگاه پاستوریزه شیر را مطابق با نیازتان انتخاب کنید؛ زیرا در این بخش به مواردی اشاره شده که توجه به آنها قبل از خرید دستگاه پاستوریزاسیون، الزامی بوده و در انتخابی ایده آل به شما کمک خواهند کرد.

در حالت کلی ظرفیت دستگاه، کیفیت و قطعات کاربردی و جنس آن، اصلی ترین عواملی هستند که هر فردی قبل از خرید باید بررسی کند. اگر ظرفیت دستگاه با نیاز شما تناسب نداشته باشد، کارایی لازم را نخواهد داشت. مثلاً اگر می خواهید از این دستگاه در کارگاه های بزرگ استفاده کنید، ظرفیت 100 لیتر نمی تواند گزینه مناسبی باشد و بهتر است ظرفیت های 1 تن یا بالاتر را انتخاب کنید تا در هر نوبت، قادر به پاستوریزه کردن مقدار زیادی شیر باشد. لازم است بدانید دستگاه پاستوریزه شیر، مجهز به سیستم حرارتی و برودتی وابسته نیست و آنها را باید بصورت مجزا خریداری کنید. سیستم حرارتی را می توانید به دلخواه انتخاب نمایید، زیرا تامین گرمایش مورد نیاز این محصول، هم با دیگ بخار و هم پکیج حرارتی امکانپذیر است.

مکانیسم و کارایی بالای این دستگاه طوری است که می توان از آن در خطوط تولید نیز استفاده کرد. پس اگر قصد راه اندازی خط تولید شیر را دارید، می توانید ظرفیت بالای این دستگاه را برگزینید. اما اگر خط تولید کوچک نظیر فروشگاه معمولی راه اندازی کردید، ظرفیت های پایین مناسب تر خواهند بود.

قبل از خرید دستگاه پاستوریزه شیر، محلی که قصد استفاده از این دستگاه در آنجا را دارید ارزیابی کنید. محیط شما باید از فضای کافی برخوردار باشد تا به راحتی بتوان کانال کشی کرد و دستگاه را به سیستم حرارتی و سیستم برودتی وصل نمود. همچنین بعد از فرآوری شیر پاستوریزه، روی آن عملیات زیادی انجام می گیرد، مثلاً ممکن است هدف از پاستوریزاسیون شیر، تولید پنیر و … باشد. پس باید مکان مورد نظر، مناسب بوده و از فضای کافی برخوردار باشد.

هنگام خرید این محصول به برند و شرکت سازنده آن توجه کنید؛ زیرا کیفیت برندهای شناخته شده، برای همه آشکار است و شرکت های بزرگ برای حفظ اعتبار خود، محصولاتی مرغوب به بازار عرضه می کنند و نیز قیمت کالاها را منصفانه تعیین می کنند تا مشتریان خود را از دست ندهند.

مزایای دستگاه پاستوریزه شیر

• شستشوی آسان و بی دردسر
• قابلیت پاکسازی دقیق و حذف تمامی میکروب ها و باکتری های موجود در شیر
• مناسب جهت پاستوریزه کردن انواع مایعات، نوشیدنی ها، عصاره ها و عرقیات گیاهی، فرآورده های لبنی و …
• تجهیز شده به صفحه کنترل، جهت نظارت دقیق عملکردها
• قابلیت تعمیر آسان و بی دردسر (در صورت رخداد مشکل)
• عدم ایجاد زنگ زدگی و اکسیده شدن به دلیل استیل بودن
• تامین حرارت و برودت مورد نیاز شیر بصورت غیرمستقیم (موثر در حفظ کیفیت و مواد مغذی موجود در آن)
• امکان تولید دستگاه پاستوریزه شیر در ظرفیت های متعدد
• قابلیت شستشوی آسان دستگاه بدلیل استفاده از استیل ساخت لوله، اتصالات، مخزن و بدنه
• مورد تایید سازمان استاندارد جهانی و وزارت بهداشت
• کمک به کاهش فرآیند پاستوریزاسیون (به دلیل سرعمل بالایی که دارد)
• موثر در پایداری شیر و سایر محصولات
• تجهیز شده به سیستم تخلیه
• تولید دستگاه پاستوریزه شیر بصورت آب بندی شده جهت جلوگیری از نشتی
• پاکسازی و گندزدایی، بدون ایجاد تغییر در رنگ محصول
• کمک به کاهش انتقال بیماری های مشترک بین انسان و دام
• برخورداری از گارانتی یکساله و خدمات پس از فروش

آیا دستگاه پاستوریزه شیر، توجیه اقتصادی دارد؟

این دستگاه نقش مهمی در سرعت دهی به کار پاستوریزاسیون شیر داشته و می توان از آن، بصورت چندمنظوره استفاده کرد. یعنی هم جهت پاستوریزه کردن شیر بهره وری می شود و هم می توان از آن جهت پاستوریزاسیون انواع مایعات، مایه بستنی، عرقیات و عصاره های گیاهی و … استفاده کرد.

به همین دلیل از لحاظ اقتصادی به صرفه است. از سوی دیگر استفاده از قطعات استاندارد و درجه یک در تولید این محصول، بر طول آن افزوده است و با وجود این دستگاه، می توان خط تولید شیر و لبنیات راه انداخت و درآمد خود را بطور چشمگیری افزایش داد. این محصول از خراب شدن زود هنگام شیر نیز جلوگیری می کند، از طرفی کاربری راحتی داشته و برای راه اندازی آن، به نیروی انسانی زیادی نیاز نیست. تمامی این عوامل سبب شده اند این دستگاه، از لحاظ اقتصادی توجیه پذیر باشد.

سایر محصولات ما :

دستگاه جداسازی و اندازه گیری چربی شیر
دیگ بخار
دستگاه اسانس گیری